Geen agenten meer, maar vegers



Aanvulling noodzakelijk op de berichtgeving over de verkeersagenten (zie blog ‘De jongens van het vernis’). Inderdaad, ze staan niet meer als een kudde geel gehesde hyena’s bij kruispunten in Kinshasa, klaar om elke passerende automobilist of brommobiel leeg te schudden, om het even voor welke vermeende of verzonnen (vooral dat dus) verkeersovertreding.

Sinds vorige week is hun aantal dramatisch verminderd; van hogerhand is verordonneerd dat elk kruispunt slechts 1 agent behoeft, in bijzondere drukke en onoverzichtelijke verkeersdrukte mogen er maximaal 2 staan om te regelen wat er te regelen valt.  Van het beruchte bedelen ‘cinq cent, cinq cent’ is geen sprake meer. Niet alleen omdat dat officieel van hogerhand verboden is, maar omdat er domweg geen tijd meer voor is.

Ik vroeg me af wat er met al dat overtollige gele hesjes gepeupel is gebeurd: waar zijn al die agenten? Antwoord: dat waren dus geen agenten. Beter geformuleerd, het waren geen agenten meer. Ze waren al maanden/jaren geleden overbodig verklaard en naar huis gestuurd. Alleen hadden ze hun uniformen gehouden – heerlijk zo’n land met een regering die al dan niet bewust een politiek van blinddoekje spelen hanteert. En dus verschenen ze daags na hun ontslag weer gewoon op de kruispunten en gingen door met datgene wat ze altijd al gedaan hadden: ‘cinq cent’ vragen aan automobilisten.

Omdat niet duidelijk was wie wel en wie niet meer in dienst was, kwam er ook nog geen begin van een oplossing: corruptie woekerde voort, het wantrouwen – gemengd met een flinke dosis minachting – voor de functie van politie-agent bleef onverminderd.

Tot ergens iemand bedacht om de uniformen te vervangen en ze te voorzien van een identificatienummer. Zo geschiedde en sinds vorige week is een eerste stap gedaan om meer discipline, respect en waardering te kweken voor... tja, voor wat of wie eigenlijk? Niet voor die agent die niet meer collectief maar heel alleen het verkeer staat te regelen. Zijn of haar salaris is immers nog steeds die schamele 50 dollar per maand,alleen nu zonder het bedrag dat hij of zij voorheen bij elkaar scharrelde met die ‘cinq cent’. Dat laatste leverde al snel een verviervoudiging van het maandloon op en, ironisch maar waar,is bittere noodzaak om in een stad als Kinshasa de huur van te betalen, de monden van eigen nageslacht te voeden en moeder de vrouw in staat te stellen het huishouden te bestieren.

Zwaar onderbetaalde ambtenaren, het is een gezwel dat voortwoekert, omdat het leidt tot desinteresse, gebrek aan motivatie, een totale afwezigheid van service of kwaliteit en bovenal een apparaat dat tot op het bot corrupt is. Het leidt ook tot een massale uittocht van al dan niet gekwalificieerd personeel.

Waarheen die uittocht leidt kwam ik onlangs letterlijk op straat tegen. Kinshasa mag dan een vieze, stinkende stad zijn, waar elf miljoen mensen dagelijks het hunne aan bijdragen, dat wil niet zeggen dat er niets aan gedaan wordt. Sinds enige tijd sloft een waar leger vegers door de straten. Ze dragen blauwe overalls met een geel reflecterend hesje waarop de naam van een ONG staat die hen verenigt. Je ziet ze overal, niet alleen in het expat-territorium, maar ook in de zogenoemde ‘cite’. Er zijn er namelijk zo veel, dat het stadscentrum te klein is voor al dat gebezem. Want dat doen ze, deze schoonmakers, ze bezemen. Ze vegen het zand van de straten. Er zijn bergen zand in Kinshasa, omdat de meeste straten nu eenmaal niet geasfalteerd zijn – behalve in het expat centrum dan. En al dat zand moet van de straat. Dat is een enorme klus, noem het maar gewoon een onmogelijke klus.

De vegers vegen de ene dag het zand van links naar de andere kant van de straat, rechts dus. En de volgende dag van rechts naar links. Dag in dag uit, links naar rechts, rechts naar links. Het heeft veel weg van de Griekse mythe van Sisyphos, die eindeloos een steen de berg op moest duwen, die er vervolgens, bijna op de top, weer afrolde. Maar zo zien de vegers het niet. Ze doen stug hun werk in het stof van walmend Kinshasa, tussen en langs voortrazend of duwend verkeer, bijna onbevreesd, maar ik vind hen doorgaans eerder onverstoord.

Waar het deze vegers om gaat, is het bedrag dat ze aan het eind van de maand vangen: 350 dollar...! Dat is zevenmaal het salaris van de verkeersagent, idem dito van de verpleegster, de onderwijzer, de boekhouder op het ministerie van...  Geen wonder dat ik onder die vegers veel ex-agenten, ex-verplegers, ex-onderwijzers en ex-andere ambtenaren aantref. Zes dagen werken, zeven uur per dag, inclusief koffie- en lunchpauzes.  Waarom zou je nog elders je best doen?

Prangende vraag: hoe komt die ONG aan zoveel geld om zulke – voor Kinshasa begrippen – vorstelijke salarissen te betalen voor zulk ongeschoold werk? U raadt het al: dat komt natuurlijk van een buitenlandse ONG. Zo’n internationale organisatie die op deze manier dacht bij te mogen dragen aan de bestrijding van de werkloosheid en ook het vuil in Kinshasa. ‘’Een win-win situatie, die voor duizenden Congolezen een wenkend perspectief biedt, een structurele oplossing voor het werkloosheidsprobleem. Bovendien draagt dit project in belangrijke mate bij aan de hygiene van de openbare ruimte van Kinshasa...’’ Dat soort ronkende taal dus in een  full colour project voorstel. En dat heeft weer een buitenlandse donor overtuigd om enkele miljoenen dollars op jaarbasis te investeren.

De werkelijkheid is dat het om een verlies-verlies situatie gaat: minder verpleegsters, minder agenten, minder onderwijzers – hun jarenlange en duurbetaalde opleidingen ten spijt – niets structureels om te investeren waar Kinshasa werkelijk behoefte aan heeft, zoals kwalitatief goede gezondheidszorg, onderwijs of verkeers- en andere veiligheid.

Het is niet alleen de Congolese regering die al dan niet bewust met een blinddoek oploopt, maar vooral ook die gemeenschap van buitenlandse organisaties: blind en doof voor wat er werkelijk gebeurt in Kinshasa en wat er echt nodig is om dit land uit het kilometersdiepe moeras te halen waar het al sinds decennia in vastgezogen zit. Daar helpen nu eenmaal geen duurbetaalde vegers aan. Zij zeker niet.




Comments

No comments posted

Your comment


ANTI-SPAM:






Overview