Geschiedenis herschrijven



Uitzicht vanuit ons huis in Butare (sinds een week is onze fotocamera verdwenen/gestolen. Vandaar de archiefplaatjes).

Uitzicht vanuit ons huis in Butare (sinds een week is onze fotocamera verdwenen/gestolen. Vandaar de archiefplaatjes).

Morgen is het veertien jaar geleden dat de genocide in Rwanda begon. Een rare zin – maar feitelijk juist. Het hele weekeind lang hebben Rwandezen de duizenden graven en memorials schoongemaakt, gepoetst, aangeharkt; een beetje zoals in Nederland aan de vooravond van 4 mei de herdenkingsmonumenten worden opgewreven.

Maandag 7 april is een vrije dag, een rouwdag voor heel het land. In de afgelopen dagen/weken werd al op verschillende manieren stilgestaan bij de herdenking van de genocide, zoals ik in een eerdere blog heb beschreven. Afgelopen donderdag riepen vier ministers de Rwandese media op om toch vooral zorgvuldig te zijn met het beschrijven van de feiten van de genocide. In het verlengde daarvan vond een speciaal symposium plaats, met als thema het herschrijven van de geschiedenis van de genocide. Op de aanplakbiljetten heette het anders: “Het beschrijven van de werkelijke geschiedenis van de genocide”, alsof er in de voorbije veertien jaar geen complete bibliotheek vol boeken over gepubliceerd is.

Maar achter die aankondiging schuilt iets anders. De huidige regering voelt zich wat oncomfortabel nadat eerst een Franse rechter (eind 2006) en recent een Spaanse rechter (februari van dit jaar) een aanklacht en vervolging hebben geformuleerd, waarin tientallen hoge militairen, regeringsfunctionarissen, de president inclusief, ervan worden verdacht ernstige schendingen van de mensenrechten te hebben gepleegd, moord, en bovendien schuldig aan de dood van de vorige president Habyarimana.

Totnogtoe heeft het huidige regime star vastgehouden aan het scenario dat Habyarimana tijdens een vliegtuigaanslag op 6 april 1994 werd vermoord door extremistische Hutu en dat deze vervolgens ook het startsein van de genocide gaven. Naarmate de tijd vordert en werkelijkheidsbevinding de emoties verdringt, begint dat scenario te wankelen.

De regering anno 2008 is niet erg gelukkig met dit soort publicaties en beschuldigt op haar beurt de onderzoekers. Zoals met de Franse rechter gebeurde (het leidde zelfs tot het verbreken van de diplomatieke relaties tussen Rwanda en Franrijk, tot op de dag van vandaag) en zoals nu ook de Spaanse rechter ten deel valt.

In plaats daarvan wordt een symposium belegd en wordt Rwandese journalisten opgedragen de geschiedenis naar werkelijkheid weer te geven. Daarmee wordt bedoeld: de werkelijkheid zoals die totnogtoe werd opgeroepen in de beeldvorming.

Gisteren vertelde iemand mij dat in Rwanda iedereen door iedereen gevolgd wordt. Is dat zo? Volgens de bron omdat de huidige regering op elk moment alles van iedereen wil weten, met als belangrijkste reden een herhaling van 1994 te voorkomen. Dat leidt tot een enorme angst, een enorm wantrouwen en een permanente druk, zo gaf mijn informant(e) toe. Maar het is de prijs die betaald moet worden om niet weer ten prooi te vallen aan niemand ontziend geweld. Daarom had ook hij/zij er vrede mee. Ook al is het een oplossing met een weinig duurzaam gehalte.

Angst en wantrouwen bepalen het leven – maar tenminste niet de dood.




Comments

No comments posted

Your comment


ANTI-SPAM:






Overview