Flinterdun



Het bericht dringt zelfs hier door dat het in Nederland koud en bar en boos is. En hier hebben we al dagen regen, niet zo’n echte lekkere hevige korte tropische regenbui. Maar druipende regen van urenlang en dat bij een temperatuur van een graad of 15. Straks moet ik nog mijn sokken aantrekken en een bloes met lange mouwen.

Het weer is van slag of juist weer terug bij af. In ieder geval hoort dit de droge tijd te zijn en die is al een week of drie besteld maar niet aanwezig. Zou dat dan toch allemaal komen door de klimaatverschillen. Of moet ik ook dit weer zoeken in de politieke hand in dit land?

Rwandezen hebben een hard hoofd. Dat heeft niets met het weer te maken, wel met de gaardheid van een volk en dat heeft weer een relatie met de geografische gesteldheid – en dus toch ook weer met het klimaat.

Probleem onderweg

Probleem onderweg

Een bergvolk, altijd gewend om berg op, berg af te moeten lopen en daarop de hak in het zand te zetten. Letterlijk, de hak is het belangrijkste instrument van 90 procent van de Rwandezen: daarmee wordt de grond omgeploegd, aangeharkt en gladgestreken – zonder hak zag Rwanda er niet uit zoals het eruit ziet.

Rwandezen hebben een hard hoofd omdat ze boven in de bergen leven en denken dat ze dichterbij de hemel zijn dan de rest – wat feitelijk klopt – maar waaraan ze een zekere mate van arrogantie ontlenen die weer niet klopt. Bovendien ontneemt een bergvolk zich het zicht op de werkelijkheid als ze boven de rest uitsteekt, want dan zie je wat er zich beneden afspeelt, waar de meerderheid van de mensheid woont. Bergen leveren dus een mooi uitzicht op, maar ook bekrompenheid want je ziet de wolken, de hemel en de sterren maar niet de aardse genoegens en gezwoeg.

Het harde hoofd komt in het bijzonder aan het licht als je Rwandeze aanspreekt op hun gedrag. Simpele zaken als te hard rijden, de auto bijna op het schoolplein parkeren, zodat er niemand meer doorkan, geluidsoverlast bij de buren… aardse zaken die niet heel veel discussie hoeven op te leveren. Maar bij Rwandezen ligt dat anders. Wie een Rwandees aanspreekt op zijn/haar gedrag krijgt een glimlach toegeworpen en een ‘Oui, oui”. Maar er verandert niets. De auto blijft te hard rijden, verkeerd geparkeerd, de radio op te luid volume.

Je kunt het met discussiëren en beargumenteren doen, je kunt het luid doen, cynisch, dreigend… het heeft allemaal geen effect. Dat is voor mensen zoals ik die er dagelijks mee geconfronteerd worden irritant en intrigerend tegelijk.
Want: aan de ene kant hebben Rwandezen een bijna heilig ontzag voor gezag: alles wat van boven komt, wordt ogenblik en zonder discussies en zelfs zonder vragen aanvaard en uitgevoerd. Maar onder elkaar stuit een corrigerende opmerking in ieders belang op een glimlach en verder stoicijns doorgaan met verkeerd-gedrag.

Het gevolg is dat kleine problemen op die manier vanzelf groter en groots worden. En dan niet meer kunnen worden opgelost. Kunnen is niet het juiste woord: willen worden opgelost. In een land van bergen zet niemand de eerste stap naar de ander. Dan moet je namelijk de berg af en beneden in het dal ben je kwetsbaar. Kwetsbaarheid en arrogantie gaan niet samen.

Het zijn antropologische en filosofische bespiegelingen en ik begin steeds meer te begrijpen waarom zoveel mensen in dit bergstaatje problemen hebben met zoveel anderen. Ik begin ook steeds meer in te zien dat sociale omgang hier flinterdun is. Iedereen eet met iedereen mee, iedereen mag bij iedereen overnachten, een biertje drinken. Maar omdat het allemaal zo flinterdun is, is het ook zo weer afgelopen en voorbij. Omdat het zo flinterdun is, worden van hele kleine pietepeuterige probleempjes, die het woord probleem niet eens waard zijn, gaandeweg hele grote problemen gemaakt. Simpelweg omdat niemand ze wil oplossen.

Een flinterdunne maatschappij op de toppen van de hoogste bergen van Afrika…




Comments

No comments posted

Your comment


ANTI-SPAM:






Overview