Recidive



Adembenemend en uitzichtloos

Adembenemend en uitzichtloos

In het land van de angst gebeuren erge dingen. Dat maakt de mensen nog meer bang en dan gebeuren er nog meer enge dingen. En dat maakt de mensen nog meer bang en dan gebeuren er nog meer…
Zelden zulke lange rijen gezien voor het Bureau voor Immigratie en vooral Emgratie in dit geval. Zelden zoveel bange gezichten gezien op straat, zoveel angst, zoveel wantrouwen, zoveel onrust, zoveel paniek in hun ogen.

Zelden zoveel onzinnige arrestaties meegemaakt en zelden zo snel de gevangenissen zien vollopen. De angst bulkt uit de Grote Vrees voor een herhaling van 1994. Er is nooit een herhaling voor iets wat al geweest is, het gaat om een nieuwe angst, voor nieuw geweld, voor nieuwe doden en voor vers bloed. Ik schrijf het maar gewoon zo op zoals het is.

De angst focust op de partij die het regime in haar macht heeft – en omgekeerd. Die partij is in ontbinding. Aan de buitenkant is niets te zien, het proces vreet van binnenuit. Dat gaat hard de laatste tijd, maar het is al lang geleden begonnen. Met de vorige president, die het podium en het pluche moest verlaten. Met minister Seth die werd vermoord omdat hij openlijk het geweld aan de kaak stelde dat de partij veroorzaakte, onder het mom dat het een einde maakte aan het geweld.

Nu gaat het hard – de bloedsbroeder van de koning die geen koning wil zijn moest sterven, wat mislukte – in de Zuidafrikaanse kant The Independent wordt uit de doeken gedaan hoe de koning die geen koning wil zijn achter dit moorddadige plan zat. De naaste hoge militairen die het eens waren met de bloedsbroeder verdwenen in het cachot, vier sterren, drie sterren op de schouders, het maakte allemaal niet uit.

Wie volgt, dat is de vraag. Wie wil weten wie volgt, keert terug in de geschiedenis. Het staatshoofd vervult in Rwanda een riskante baan. In 1896 zette prins Musinga zijn rivaal Rutalindwa aan de kant en besteeg de Rwandese troon, overigens met steun van de Duitse koloniale ursupator die zich zo een plaats in het Grote Merengebied veroverde. Deze koning Musinga werd in 1931 door de Belgen gedwongen af te treden ten gunste van zijn zoon Mutara. Die overleed onder verdachte omstandigheden in 1959. Zijn neef, Kigeri V, werd aangewezen als troonopvolger, maar ontvluchtte het land nadat woedende Hutu’s tegen hem te hoop liepen. Het koningschap werd in 1960 afgeschaft.

De eerste president van onafhankelijk Rwanda, Grégoire Kayibanda, werd in 1973 bij een staatsgreep aan de kant geschoven en stierf enkele jaren later door ondervoeding en gebrek aan verzorging. De volgende president, Habyarimana, werd in 1994 vermoord en Pasteur Bizimungu, de vierde president, werd gedwongen af te treden en daarna opgesloten. De eerste president, Dominique, kwam zoals we hieronder hebben uitgelegd wel vredig aan zijn einde, maar werd vijfentwintig jaar na zijn dood alsnog van zijn eer en laatste rustplaats beroofd.

Rwanda heeft een cultuur van geweld, een geschiedenis van onafgebroken bloedvergieten. De genocide was daarin een dramatisch dieptepunt maar zeker niet uniek en, zoals in de daarop volgende jaren is gebleken, al helemaal geen eindpunt.

De koning die geen koning wil zijn koestert zich met de gedachte dat hem niets zal overkomen. Tegelijkertijd bewijst hij het tegendeel want hij maakt zijn tegenstanders het leven moeilijk of gewoon af – en daarmee bedoelen we niet de tegenstanders die voor de hand liggen omdat ze tot een andere groep behoren. Nee, het gaat om zijn eigen bloedsbroeders.

Voor de koning die geen koning wil zijn is de strijd om het presidentschap meer dan verkiezingsretoriek. Het gaat om het bevestigen van het absolute koningschap: Koning Rutalwinda was zijn over-overgrootvader.

Het is op deze plek wel vaker gemeld: het is zo jammer dat de internationale gemeenschap blind en doof is voor historisch inzicht en besef. Daarvoor hoeven we zelfs niet terug naar de 19e eeuw. In de jaren tachtig van de vorige eeuw stond diezelfde internationale gemeenschap applaudiserend langs de kant om het toenmalige regime toe te juichen dat erin slaagde om het land zo fraai tot bloei te brengen – naar de maatstaven van die jaren dan. Vijf jaar later werd datzelfde regime gehaat en vervolgd vanwege de misdaden om de genocide.

Vandaag staan Blair en Clinton en Kouchner en Sarkozy applaudiserend langs de kant van de weg – alleen de Spaanse premier heeft even duidelijk gemaakt dat er voor hem grenzen zijn en weigerde de koning die geen koning wil zijn te zien.

De Europese Unie stuurt geen waarnemers naar de verkiezingen die over 3 weken plaatsvinden “vanwege geldgebrek”. Er zijn journalisten vermoord, de oppositiekranten verboden, de oppositiepartijen niet toegelaten tot de verkiezingen, politici vermoord en anderen opgesloten, een Amerikaans advocaat gemaltraiteerd… kortom er zijn minder incidenten nodig om te constateren dat het in het land der duizend heuvels akelig misgaat. In plaats daarvan kijkt de Europese Unie in de portemonnee en zegt dat daar geen geld is. Bedoeld wordt: we hebben er geen geld voor over . Want wie wil, die vindt altijd wel een weg of een muntje: verkoop een paar van die patserige fourwheeldrives en er kunnen zo 100 waarnemers overkomen – economy class, dat wel.

In het licht van de geschiedenis, die nog heel vers is en nog lang niet begraven in het land der duizend heuvels, mag het gedrag van de internationale gemeenschap opmerkelijk, zorgelijk, nee: angstaanjagend worden genoemd. Het was dezelfde internationale gemeenschap die het land en vooral zijn bevolking in 1994 akelig in de steek liet; die daarna en daarom mea culpa mea culpa vroeg. En zich anno 2010 exact hetzelfde gedraagt. Recidive heet dat in misdadigerstermen en laten we dat maar even vasthouden. Ik bedoel: die definitie van die termen.




Comments

No comments posted

Your comment


ANTI-SPAM:






Overview