Op bilboards in Amsterdam maakt de Europese Unie dezer dagen reclame voor haarzelf. In vrolijk geel en blauw juicht de Unie vanaf glanzend papier dat ze opkomt voor mensenrechten.
Zo, zo. Is dat zo?
Het jaar 2022 is twaalf maanden oud en in die 365 dagen worden aan de oostgrens van Europa 225.533 mensen over hekken geduwd, in rivieren gegooid, met stokken, traangas en soms zelfs met kogels verjaagd. Het aantal van 225.533 is opgetekend door de Belgische NGO 11.11.11. De mensen waarover het gaat zijn vluchtelingen. De 225.533 mishandelingen worden ‘pushbacks’ genoemd. Het is illegaal om mensen die asiel proberen aan te vragen, terug te duwen/sturen/jagen over de grens, zodat ze geen asiel kunnen vragen, laat staan krijgen.
De Europese Unie zou pushbacks dus, als hoedster van mensenrechten, moeten aanpakken.
Maar de Europese Unie staat de pushbacks niet alleen toe, ze moedigt ze zelfs aan. Landen die pushbacks uitvoeren krijgen meer geld van de Unie om hun grenzen te bewaken. Frontex, de omstreden grensbewaker van de Unie zelf, krijgt meer middelen en mensen, ook al is bekend dat zelfs deze grensbewaking pushbacks niet alleen aanmoedigt, maar zelfs uitvoert.
Mensenrechten. Zo, zo, is dat zo?
Van die 225.533 mensen die probeerden asiel te vragen in Europa werd ruim 10 procent op de Middellandse Zee gevangen en teruggestuurd naar Libie. In dat land is een burgeroorlog, en migranten worden opgesloten in stallen, mishandeld, verkracht en verkocht aan mensenhandelaren. De Europese Unie weet dat, maar steunt de Libische kustwacht met geld en training. Vooral die trainingen zijn in het licht van de mishandelingen cynisch.
Dus mensenrechten… zo zo, is dat zo?
Van de 225.533 mensen werden er ruim 158.296 door de Hongaarse grenspolitie de daar gebouwde hekken over gejaagd, na vaak eerst mishandeld te zijn. Die hekken werden betaald met ondermeer Europees geld.
Dus tja, mensenrechten, is dat zo?
Ruim 26.000 mensen werden op de grens van Griekenland naar Turkije door de Griekse politie tegengehouden en het ijskoude water van de grensrivier ingeduwd. Naakt vaak. De Europese Unie is op de hoogte, maar doet niets om dit te stoppen.
Mensenrechten… is dat zo?
Omdat de Griekse overheid berucht is om haar meedogenloos optreden tegen migranten die vanuit Turkije over zee komen, besluiten velen een andere route: naar Italië. Op 6 februari van dit jaar komen 86 mensen om, ze zaten op een boot die met zicht op de Italiaanse op een zandbank liep en in tweeën brak. Frontex had de boot gezien maar deed niets. De Italiaanse kustwacht zag de ramp bijna met eigen ogen gebeuren, maar rukte niet uit.
Mensenrechten…. Is dat zo?
In NRC las ik deze zaterdag 4 verhalen over vier van die slachtoffers. Een Afghaanse journaliste die 41 jaar werd. Een Pakistaanse hockeykampioene die 27 jaar werd. Een Afghaanse dichter die 41 jaar werd. En de kleine jongen uit het door oorlog verscheurde Syrie die niet ouder is geworden dan 6 jaar.
Mensenrechten….hebben een gezicht.