Heetten ze maar gewoon Mark. Of Sigrid. Of Carola. Wopke mag ook, en Jesse is ook een mooie naam. Ach, dan waren de reddingsvloot van de Italiaanse neofasciste Giorgia wel uitgevaren, als de wiedeweerga. Dan had de racistische Tunesische president Kais Saied ruim baan gemaakt, de loper uitgerold en dan had de Libische kustwacht de boten tot in de haven van Napels geëscorteerd.
Als ze een mooie Nederlandse naam hadden gehad, desnoods Frans, Duits, Engels en in het uiterste geval iets Italiaans of Spaans, dan waren ze verwelkomd als helden die de helletocht over de Middellandse Zee hadden overleefd. Als ze blank, sorry wit, waren geweest – ondanks de getaande huid van brandende zon en zoute golven – dan hadden we hier staan applaudisseren om hun moed, hun onversaagdheid, hoe ze stormen, ontij, misdadige mensenhandelaars en gruwelijke opsluiting in Libische gevangenissen hadden doorstaan.
Als ze waren zoals wij, mensen in het welvarende, rijke en vooral zo ontwikkelde Europa. Het continent dat zich had verenigd met 27 landen die alle de mensenrechten hoog in het vaandel hadden, die dat zelfs hadden vastgelegd in verdragen en wetten, en die er een heus Europees gerechtshof voor hadden gesticht om te waken dat die rechten van mensen ook echt eerbiedigt zouden worden.
Als ze gezichten en namen hadden waarmee wij ons konden identificeren, als ze dus eigenlijk gewoon waren zoals wij, immer superieur, betweterig en klaarstaan met ons vingertje als er ergens op deze aardkloot iets mis dreigde te gaan met respect voor menselijke waardigheid, met humaniteit, met de waardigheid van het menselijk bestaan.
Maar helaas. Ze zijn niet als ons. Het zijn amorfe en vooral anonieme wezens die wanhopig in bootjes klimmen, en dan ergens in de golven van de Méditerranée verdrinken. Ze hadden misschien hoop dat ze het rijke, welvarende en vooral zo ontwikkelde Europa konden bereiken, maar ze waren vergeten dat je een zwemdiploma nodig had om er te komen. En een visum natuurlijk.
Ze werden omschreven als ‘stromen migranten’, ‘de exodus’, ‘tsunami vluchtelingen’ en de welvarende, rijke en vooral zo ontwikkelde Europanen deden vooral hun best ze zo anoniem, afschrikwekkend en dom – want wie begint nu zo’n uitzichtloze reis - af te schilderen. Door hen weer te geven als anonieme wezens, hen te verstoppen achter getallen – zowel voor hen die het toch hadden gehaald, maar vooral diegenen die in de huizenhoge golven van de Middellandse zee verdwenen – werd hen menselijkheid en menswaardigheid ontnomen. En zo konden we voorkomen dat voor hen dezelfde mensenrechten golden als voor die welvarende, rijke en vooral zo ontwikkelde Europeanen. Welke humaniteit kleeft er aan migrantenstromen, vluchtelingenexodus of duizenden drenkelingen?
Ach, heten ze maar Geert, Caroline, of desnoods Thierry, waren ze maar geboren als Gert Jan, Hugo, Pieter of Attje… We zouden staan te trappelen om hen binnen te halen, een warm gastgezin, een groot hart, mededogen en respect voor wat ze hadden moeten doorstaan. Maar helaas, verkeerde naam, verkeerde afkomst, verkeerd land van herkomst.