Van de helaas anderhalf jaar geleden overleden Zuid-Afrikaanse aartsbisschop Desmond Tutu zijn de gedenkwaardige woorden: ‘There comes a point where we need to stop just putting people out of the river. We need to go upstream and find out why they’re falling in.’
Daar moest ik aan denken bij de ophef deze week dat het aantal mensen dat in Nederland asiel aan zal vragen in 2023 rond de 70.000 wordt geschat. Een verdubbeling ten opzichte van vorig jaar. Het politieke rumoer en gekakel in media liet vooral zien dat Nederland niet de capaciteit heeft, niet bij machte is, niet in staat is…. etc. ‘Een stad zo groot als Roosendaal’, waarschuwde Jeroen Wollaars in het TV programma Nieuwsuur. Zeker, in dit grensdorp wonen bijna 70.000 mensen, maar is dat veel? In de Amsterdamse wijk Nieuw West wonen tweemaal zoveel mensen.
Opmerkelijk dat die ophef nimmer heeft plaatsgevonden bij de komst vorig jaar van inmiddels 80.000 Oekraïense vluchtelingen in slechts enkele maanden. Ze werden gewoon opgevangen, bij gastgezinnen of door gemeenten…
Terug naar Desmond Tutu. Het aantal vluchtelingen is wereldwijd de afgelopen drie jaar gestegen van 80 miljoen naar 100 miljoen. Oorlogen in Syrië, Jemen en Zuid Soedan zijn belangrijke oorzaken, politieke repressie in Venezuela, Myanmar en Afghanistan zijn de andere grote oorzaken van de belangrijkste in landen van herkomst van vluchtelingen.
Van de 6.8 miljoen Syrische vluchtelingen vroegen er vorig jaar een kleine 20.000 asiel aan in Nederland. Van de 2.7 miljoen vluchtelingen uit Afghanistan vroegen er 2.945 asiel aan in Nederland. Hoewel Turkije wereldwijd de meeste vluchtelingen (uit Syrië) opvangt, namelijk 3.7 miljoen, leidt onderdrukking in dat land ook tot de vlucht van Turken: 27.000 in 2022. Van hen vroegen 3.800 in Nederland asiel.
Er kwamen 2.480 vluchtelingen uit het door oorlog verwoeste Jemen, op een totaal van 4 miljoen vluchtelingen. En 1.485 mensen uit het door geweld geïmplodeerde Somalië vroegen asiel aan, op een totaal van 836.000 gevluchte Somaliërs.
Dat de over- overgrote meerderheid van mensen terecht reden heeft om te vluchten, blijkt uit deze cijfers. De top 5 van asielaanvragen in Nederland: het percentage toegekende asielverzoeken voor Syriërs bedraagt in Nederland 85 procent, bij Afghanen is dat 93 procent, voor Turken 91 procent, voor Jemenieten 90 procent, voor Somaliërs 60 procent.
Als de ellende in de wereld toeneemt, door toedoen van de mensheid, dan is het antwoord niet’: ‘Minder, minder, minder’. Dan is de reactie niet de rug toekeren of de ogen sluiten. Want daarmee wordt de ellende dus niet minder. Maar juist meer.
Wie weet wat er in de wereld gebeurt, anticipeert daarop en maakt beleid dat aanbod en vraag op elkaar doet passen. Als het aantal vluchtelingen wereldwijd met twintig procent is gestegen in de afgelopen twee jaar, heeft dat ook gevolgen voor polderland.
Op basis van het holle en ontkennende politieke discours heeft de IND onvoldoende mensen en middelen: de dienst heeft een capaciteit voor 28.000 asielaanvragen per jaar, terwijl dat aantal na Corona al gestaag is verdubbeld. Het COA heeft een vaste opvangcapaciteit van 35.000 bedden – de overige 23.000 zitten in partytenten en sporthallen. Bedoeld als tijdelijk, maar feitelijk vaak permanent.
Het Nederlandse politieke debat lijkt, als het over migratie gaat, erg op de sage van het bekende Nederlandse jongetje Hansje Brinker, die door een vinger in de dijk te steken, een watersnood zou hebben voorkomen. We weten allemaal dat het niet waar is, niet alleen omdat een vinger het natuurlijk nooit zou kunnen houden, maar veel eerder omdat sages nu eenmaal nooit waar zijn.
70.000 mensen opvangen – waarvan de overgrote meerderheid bewezen recht heeft op asiel – op een totaal van 100 miljoen… Ontkennen van die werkelijkheid zal de nood niet oplossen. Dat hebben de drama’s bij Ter Apel van vorig jaar wel geleerd. Of anders de woorden van Desmond Tutu.