Beeldvorming



De BBC zendt over de hele wereld uit in zoveel mogelijk talen. Op die manier komt een groot deel van de wereldbevolking in aanraking met de kwaliteit die de BBC beoogt te hebben. Zo is er ook een uitzending in het kinyarwanda. Wàs moet ik zeggen.

Begin april werd die uitzending uit de lucht gehaald. De BBC had het woord gegeven aan tegenstanders van de Grote Leider en vooral de daarbij behorende partij. Het heette in de visie van degenen die de regering vormen dat de BBC de microfoon leende aan divisionisten. Dat is doorgaans de term die bedacht wordt als iemand zich negatief uitlaat over de genocide en de oorzaken daarvan – meer bedoeld wordt kritisch over degenen die daaraan een eind hebben gemaakt, in casu degenen die nu het pluche bezitten.

Herbouw van de creche in Kamazuru!!

Herbouw van de creche in Kamazuru!!

Dezer dagen wordt er druk onderhandeld tussen BBC en Rwandese regering over een “nieuwe redactionele lijn” die de kinyarwanda uitzendingen dienen te krijgen. Het behoeft niet veel uitleg wat daarmee bedoeld wordt. De kritische toon die de BBC doorgaans aanslaat in haar uitzendingen was al lang tegen het zere been.

Begin april werd herdacht dat 15 jaar geleden de genocide plaatsvond en bij die gelegenheid paste het niet kritische noten te plaatsen. Integendeel, de 15 jarige herdenkingsceremonieën werden ditmaal juist aangezet met een nieuw begrip’: ‘Genocide against the Tutsi’s’. Die laatste etnische toevoeging was nieuw en wordt met nadruk telkenmale herhaald: op billboards, in de lokale pers, radio, tv, seminars, congresbundels en noem maar op.

Volkenrechterlijk is het volkomen juist: een genocide is immers een massamoord tegen een bepaalde groep vanwege de etnische afkomst daarvan. Dus in dat opzicht valt er weinig te discussiëren en is de toevoeging nieuw noch nodig. Het ging en het gaat om een genocide tegen een bepaalde etnische groep. Maar door dit juist nu zo nadrukkelijk te vermelden krijgt dat een politieke lading, zeker in de lokale context. De toevoeging wil immers ook benadrukken dat er alleen slachtoffers zijn van de genoemde etnische groep; het wil ook nog eens bevestigen – zoals nadrukkelijk wordt gedaan in genoemde publicaties – dat het dezelfde etnische groepering is geweest die een eind aan de genocide heeft gemaakt. Hetgeen feitelijk juist is. Maar daarmee behoeven andere slachtoffers nog niet te worden weggewist uit de geschiedschrijving, al was het maar omdat zij juist slachtoffer waren als gevolg van die strijd.

Kortom, de BBC dient zich te houden aan een redactionele lijn die deze politiek volgt. Spannend om te zien wie de rug het langste recht houdt maar ik heb het sterke vermoeden dat dat niet de Britse radiomakers zijn – de innige band die de Britten met Rwanda hebben ten spijt (NB. recent was Tony Blair weer op bezoek, in het kader van diens adviseurschap aan de president – heeft die ook de waarde en onbetwistbaarheid van persvrijheid ter sprake gebracht? Hmmmmm)

Enfin, dat wil niet zeggen dat de pers elders in de wereld onfeilbaar is. Allerminst. Een maand of wat geleden ontstond er nogal wat opschudding over een vermeende uitspraak van de president. Hij zou gezegd hebben dat ontwikkelingshulp Rwanda niet geholpen had. Meer in het bijzonder Nederlandse ontwikkelingshulp, omdat zijn opmerking een reactie was op het opschorten van Nederlandse ontwikkelingshulp aan Rwanda door de betrokkenheid in Congo.

De Telegraaf wijdde er zelfs een hoofdredactioneel commentaar aan, Kamerlid Boekensteijn vond er een dankbaar gegeven in om minister Koenders te vragen maar helemaal te stoppen met ontwikkelingsgeld aan Rwanda.

Opmerkelijk hoeveel fouten er door Nederlandse media in deze kwestie zijn gemaakt. Opmerkelijk ook hoe die ongecorrigeerd blijven in diezelfde media. Daarom hier maar een poging. Kagame was verkeerd geciteerd door een free lancer van het ANP. Letterlijk had de president tijdens een persconferentie geantwoord op een vraag wat hij vond van de opschorting van de Nederlandse hulp: “Stopzetten van hulp heeft noch de bevolking van Congo, noch die van Rwanda geholpen en ook niet het Nederlandse publiek.” Maar de ANP jongen maakte ervan: “Hulp heeft de bevolking van Rwanda niet geholpen” Hij was het woordje “stopzetten van” vergeten. Was er ergens een Nederlandse krant die deze toch essentiële fout corrigeerde? Nee, geen een. In zo’n geval is Rwanda ver weg en zo’n president ook maar een dictator zoals al die andere Afrikaanse leiders – niet nodig om dat allemaal uit te leggen. Dus werd het nog een beetje aangedikt: “Kagame vindt Nederlandse hulp onzin”. Of “Hulp hielp toch niet.”

Gold ook voor de hoogte van de stopgezette Nederlandse hulp: de ene krant had het over 17 miljoen, de ander over 23 miljoen en weer een andere over 13 miljoen. Tja, rekenen is nooit de sterkste kant geweest van journalisten. Nederland geeft jaarlijks 17 miljoen aan Rwanda, waarvan 4 miljoen rechtstreeks aan de regering. Die 4 miljoen is dus opgeschort – resteert 13 miljoen die gewoon wordt overgemaakt naar landbouw, justitie en onderwijsprojecten.

Elsevier maakte het het allerbontst: die schreef dat Nederland recent een nieuwe ambassade a raison van 28 miljoen heeft neergezet in Rwanda – dit om de beeldvorming wat op te leuken. De Nederlandse ambassade bestaat al sinds 1996 in Rwanda en de huidige huisvesting werd in 2002 betrokken: gehuurd, nota bene van Bizimungu, de in 2002 afgezette/opgestapte president… Wel is recent in Burundi een bijkantoor geopend, maar de verbouwing daarvan kostte nog geen 10 procent van die 28 miljoen.

Ach wat zijn feiten moeilijk…. en toegeven dat ze verkeerd zijn weergegeven al helemaal – wat de consequenties daarvan ook mogen zijn.




Comments

No comments posted

Your comment


ANTI-SPAM:






Overview