Toneel en kerk



Toneel in Kamazuru

Toneel in Kamazuru

De kerk zit redelijk vol, ik schat zo’n 4500 mensen. Achterin en op het balkon dartelen honderden kinderen, meer naar voren neemt het gespeel af, maar niettemin wordt het publiek overheerst door jongeren. Rwanda is een land met jonge mensen, de meeste kerkbezoekers van deze Heilige Nachtmis zijn niet veel ouder dan 30 jaar. Ik denk onwillekeurig hoe oud ze waren toen de genocide over het land raaste en kom tot de conclusie dat het tieners waren, toen en waarschijnlijk nog jonger.
De mis begint op Kerstavond om 6 uur ‘s avonds en duurt bijna 3 uur. Het laatste kwartier wordt in beslag genomen door speeches.

Deze kathedraal van Kabgayi is op deze Kerstnacht voor het eerst weer een plek voor een Heilige dienst. Het gebouw stortte een half jaar geleden deels in door een aardbeving, dezelfde die ook de crèche van het nabijgelegen Kamazuru teisterde. Alleen was die crèche eerder klaar en ook goedkoper. Ik begrijp dat Monseigneur erg zijn best gedaan heeft voor fondswerving en het resultaat mag er zijn: een prachtige wit geschilderde kerk met verse verf en mooie dakspanten en alleen foeilelijke tl-verlichting.

Voorafgaande aan deze drukke mis – maar het is in Rwandese kerken altijd druk, ook als het geen Kerstmis is – waren we te gast bij de vrouwenvereniging van Kamazuru. Of eigenlijk: de jongeren. Zij gaven de première van een dans- en theatervoorstelling. Een tiental tieners had een hele middag gevuld met dans (traditioneel maar prachtig), en fantastische theaterstukjes. Maatschappelijk geëngageerd over huiselijk geweld, dronken vaders, gemaltraiteerde moeders, afperserige traditionele dokter en meer van dat soort Rwandees fraais. Waar structureel investeren in een samenleving toe kan leiden… dit is het werkelijke resultaat van ontwikkeling. Vijf jaar geleden volstrekt onmogelijk gehouden door de schrijnende armoede, vandaag ontplooit deze samenleving zich als vanzelf en dat vertaalt zich in het plezier en de hoop die jongeren uitstralen.
Het mooiste vond ik het natuurlijke talent dat de tieners in hun spel tentoon spreidden. Waar in Nederland de gemiddelde tiener met gene en giechelend een toneelstukje prevelt, werden hier met overgave en overtuiging dronken torren, protserige prostituees en pronte moeders getoond. Fantastisch en het publiek – zestig man/vrouw/kind sterk, samengeperst in de kleine ontmoetingszaal van de vrouwenvereniging omdat het buiten zeikte van de regen – vond het ook fantastisch en de kleine kinderen keken drie uur lang toe, zonder dreinen en dreunen.

Diezelfde tieners moeten dezer dagen in Rwanda een verplichte herscholing doorlopen, Ingando geheten. Het is een door de regering bedacht opvoedingskamp waarin naast gewone vakken vooral vaderlandsliefde, patriottisme en discipline worden bijgebracht. Een erfenis uit het post genocide tijdperk met als doel om mensen duidelijk te maken waarom dat fout is en waarom het indertijd fout is gegaan.

Eerder gingen in deze landelijke Ingando verplegers, onderwijzers voor en alle mensen die naar de universiteit willen worden pas toegelaten als ze de heropvoeding achter de rug hebben.
Het is als zo vaak en zo veel in dit land: het is goed dat divisionisme en genocidaire gedachten worden uitgebannen via gerichte vorming. Maar wat steekt is dat het via massale verplichte scholingsweken gebeurt waarin vaderlandsliefde gelijk wordt gesteld met trouw zijn aan de mensen die het nu voor het zeggen hebben. Politiek kent vele waarheden maar niet in deze heropvoedingsessies. Daar geldt de waarheid van één en niet van anderen – daarvoor is in dit land van duizend heuvels immers nooit plaats geweest. Discussies hierover worden niet uit de weggegaan maar het eind is Moeders wil is wet, altijd.

Ik moest daar ‘s avonds weer aan denken toen ik al die mensen in de kathedraal van Kabgayi zag, mensen die tieners waren en nog jonger, zo’n vijftien jaar geleden.




Comments

No comments posted

Your comment


ANTI-SPAM:






Overview